De kernkwadranten van Ofman

Gebruik de kernkwadranten om zelfkennis op te bouwen, maar ook om een groep te leren kennen of bij strubbelingen in de samenwerking, de oorzaak bespreekbaar te maken.

Werkwijze

Volgens Ofman zoek je naar iemands kernkwaliteiten vanuit vier invalshoeken:

• Kernkwaliteit: Voor welke eigenschap ben jij gekend? Wat kan je al heel goed? Waar krijg je complimenten voor?
• Valkuil: Waarin vinden veel mensen dat je overdrijft? Wat kan jij niet loslaten?
• Uitdaging: Waar liggen nog ontwikkelingsmogelijkheden? Wat bewonder jij bij anderen als eigenschap? Wat zeggen mensen dat je meer moet doen?
• Allergie: Wat stoort jou in eigenschappen van anderen? Waar vind je dat anderen in overdrijven?

Het model geeft aan hoe de vier kernkwadranten zich tegenover elkaar verhouden. Het is aangewezen om bij het invullen van het model te starten bij de allergie (deze komt tijdens een denkoefening soms gemakkelijker in mensen naar boven) of de kernkwaliteit van een persoon.

Effecten

Het gebruik van kernkwadranten kan tot zelfkennis en groepskennis leiden. Enerzijds krijgen de individuele leden een zicht op hun eigen sterktes en zwaktes, anderzijds wordt soms duidelijk waarom het gemakkelijk of moeilijk samenwerken is met andere groepsleden. 

Sterke punten van dit instrument

Het is een relatief eenvoudige methodiek die niet altijd veel tijd hoeft in te nemen.
Het is een goede manier om jezelf en de groep te leren kennen om zo een beeld op te bouwen van de sterktes van elk teamlid.

Eventuele aandachtspunten

Het benoemen van de 4 kwadranten met een goed woord is niet eenvoudig en veronderstelt heel wat taalvaardigheid en reflectief vermogen.
Deze methodiek wordt het liefst bij kenniswerkers aangewend.

Commentaar van een HR-expert

Op welke vragen geeft de tool een antwoord?
- Medewerkers leren zichzelf beter kennen, ze zien wat hun kwaliteiten zijn, wat een valkuil hiervan kan zijn en hoe die valkuilen omgebogen kunnen worden tot uitdagingen of leerdoelen
- Medewerkers kunnen deze tool gebruiken om zich voor te bereiden op (interne) sollicitatiegesprekken, ontwikkelgesprekken of talentgesprekken
- Teams kunnen deze tool inzetten om ergernissen en conflicten te bespreken en afspraken te maken
- De tool kan gebruikt worden voor teambuilding

Heb je deze tool al eens gebruikt?

Ik ken de tool maar gebruikte deze tot nu toe enkel voor zelfevaluatie. Op teamniveau of in organisaties gebruikte ik het de tool nog niet.

Pluspunt:

• Kan ingezet worden voor een ontwikkelbeleid: medewerkers werken aan hun zelfinzicht en zo kunnen ontwikkeldoelen bepaald worden.
• Het is een mooie voorbereiding voor een selectiegesprek (ook intern) of voor een ontwikkelgesprek.
• Het is een sterke tool om te werken aan een sterker en open team, waarbij medewerkers zichzelf én elkaar beter leren kennen. Het kan ook leiden tot meer waardering voor elkaar.

Minpunt:

• Wanneer de sfeer in een team niet goed zit en mensen zich niet helemaal veilig voelen of zichzelf niet helemaal durven tonen, zou ik deze tool in dat bepaalde team niet inzetten. Er moet dan volgens mij eerst op een andere manier aan een veilige open cultuur gewerkt worden.
• Op de website van Verso staat dat het aan te raden is om te beginnen met de allergie, persoonlijk zou ik beginnen met de kernkwaliteit: zo leer je medewerkers op een positieve manier kijken en werk je aan een positieve organisatiecultuur.

Belangrijk is echter dat:

• Deze oefening goed gekaderd wordt wanneer hij door de organisatie geïmplementeerd wordt.
• Er gewerkt wordt aan een ‘veilige’ sfeer waarin iedereen open durft zijn.
• Er zijn reflectieve vaardigheden nodig om deze tool in te zetten, een open organisatiecultuur waarin medewerkers het gewoon zijn om aan zelfreflectie te doen en constructieve feedback te geven, lijkt me een basisvoorwaarde.
• Er is een handleiding of infomoment nodig om medewerkers uit te leggen hoe je dit invult en waarom. Enkele voorbeelden geven lijkt me essentieel.

Voor welke organisaties is deze tool het meest geschikt?
Voor alle organisaties die bewust bezig zijn met een open feedbackcultuur.

Is deze tool praktisch bruikbaar volgens jou?
Absoluut, maar hij moet goed begeleid worden.

Elina Van Win - Verso (verso-net.be)

Meer informatie

• Kernkwadranten | Blits (blits-teamleren.be)
• He, ik daar…?! Daniël Ofman. Kosmos 2007
• Faciliteren van kenniskringen (2004). Jeannet Kant & Cees Sprenger. Uitgeverij Nelissen.
• Ofman Kernkwadranten: Jouw Kernkwaliteiten & Voorbeelden: Onderaan deze pagina vind je een lijst met persoonseigenschappen. Die kan inspiratie bieden bij het benoemen van de kenmerken.

Volgens Poolstok, een ondersteunende overheidsdienst die onderzoek deed naar HR-wetenschappelijke evidentie, "kan het niet per se kwaad om dit model te gebruiken, maar het is belangrijk te weten dat het niet volledig wetenschappelijk onderbouwd is. Het kan dus een middel zijn om een proces in gang te zetten, maar het mag niet leiden tot drastische beslissingen."