“Te veel werk en te weinig volk”, het is een vaak gehoorde klaagzang in de sociale sector. Medewerkers komen constant handen tekort en organisaties hebben het steeds moeilijker om vacatures in te vullen. Daardoor schieten de kerntaken er bij in.
Maar klopt dat verhaal van krapte op de arbeidsmarkt? En vooral: valt er iets aan te doen? Bij het Molse woonzorgcentrum Witte Meren maken ze gebruik van functiecreatie om de werkdruk van het verplegend personeel te verlichten en creëren zo extra jobs voor ongeschoolden.
“Zorg is veel meer dan alleen inspuitingen geven en wassen. Het is ook instaan voor een propere kamer, een praatje maken en maaltijden bereiden. Niet alles moet per se door hoogopgeleid personeel gebeuren”, vertelt Jan Smolders, directeur van Witte Meren. Hij nam tien jaar geleden de ingrijpende beslissing om de externe poetsfirma te bedanken voor bewezen diensten en een eigen poetsdienst op te richten. “Met die vrijgekomen middelen konden we zes voltijdse medewerkers aanwerven, waar we er vroeger slechts vier hadden.”
Dat smaakte naar meer, dus werden ook de maaltijden onder de loep genomen. Het woonzorgcentrum herbekeek de afspraken met Sodexo en schakelde over van een warme lijn naar ontkoppeld koken op maat van de bewoners. “We willen hen lekker eten geven zoals thuis. Dat betekent dat ze op iedere afdeling zelf kunnen opscheppen, in plaats van een kant en klaar bord voor hun neus te krijgen.” Een goed idee, maar hoe doe je dat zonder het personeel nog meer werk te geven?
"Je kan niet zomaar verpleegkundigen bijmaken, maar je kan wel het takenpakket herbekijken. Als je uitsluitend naar de verpleegtechnische taken kijkt, dan is er geen tekort."
Takenpakket herbekijken
“Iemand van I-Diverso is bij ons komen observeren. Welke taken kunnen we afsplitsen en bundelen tot een aparte job? Zo is de functie van huishoudassistent ontstaan.” Ondertussen telt Witte Meren dankzij functiecreatie of jobdesign 28 medewerkers voor schoonmaak, logistiek en huishoudelijke taken. Jan is er rotsvast van overtuigd dat dit de krapte op de arbeidsmarkt kan verhelpen. “Je kan niet zomaar verpleegkundigen bijmaken, maar je kan wel het takenpakket herbekijken. Als je uitsluitend naar de verpleegtechnische taken kijkt, dan is er geen tekort. Daarnaast heb je een waslijst aan logistieke en zorgtaken waarvoor je niet per se een diploma nodig hebt. Want mensen die kinderen kunnen grootbrengen, kunnen ook zorgen voor ouderen.”
Twee petten
In Witte Meren krijgen huishoudassistenten ook de kans om een opleiding als zorgkundige te volgen. “Sommigen zijn hier begonnen zonder een diploma secundair onderwijs, maar zullen in juni afstuderen als zorgkundige”, vertelt Jan. “Dat biedt heel wat mogelijkheden. Ons woonzorgcentrum werd eind vorig jaar zwaar getroffen door Covid. Zo’n vijftig medewerkers raakten besmet en moesten in quarantaine. Toch hadden we nooit een acuut gebrek aan personeel omdat sommige huishoudassistenten ook zorgkundigen zijn. Ze kozen ervoor om meer logistieke taken uit te voeren, maar bij personeelstekort kunnen zij een andere pet opzetten en bijspringen.”
Extra jobs creëren hoeft niet meer te kosten, verzekert Jan. “Met wat we vroeger spendeerden aan dure poetsfirma’s, betalen we nu de huishoudassistenten. Het gaat bovendien om laaggeschoolden waardoor er heel wat subsidiemogelijkheden zijn.” De grootste moeilijkheid is volgens de directeur om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen. “Verandering is altijd moeilijk, maar het hokjesdenken moet eruit. Elke afdeling vormt één team en iedereen draagt bij tot het welzijn van de bewoners, van diensthoofd tot huishoudassistent. Zo krijg je het beste resultaat. En als organisatie moet je soms durven springen. Geloof me, het loont.”
Is inclusief jobdesign ook iets voor jouw organisatie? Doe de Quickscan functiecreatie.
