De social-profitorganisatie Ondernemers zonder Grenzen zet bebossingsprojecten op touw in de Sahellanden om de verwoestijning tegen te gaan. Samen met lokale inwoners en partners. Een goed doel op zich, maar toch was er nood aan een ethische gedragscode “die onze partners en investeerders onderschrijven. Zo is het voor iedereen duidelijk waar wij voor staan”, zegt oprichter Werner Sels.
Ondernemers zonder Grenzen bestaat al sinds 2007, maar pas in 2020 besloot Werner om een ethische gedragscode op te stellen. De organisatie was gegroeid, met meer partners, en die moesten op dezelfde morele lijn zitten. Samen met Koen De Vidts van Zinnings werden de waarden benoemd, scherpgesteld en voorgelegd aan de raad van bestuur.
“We stelden een gedragscode op voor onze eigen vrijwilligers én voor investeerders. Want niet alleen de mensen die voor onze organisatie werken moeten onze waarden uitdragen. Ook wie in onze projecten investeert moet dat doen. We verwachten ook van hen integriteit”
“Om welke waarden gaat het? Om soms heel voor de hand liggende dingen zoals good governance, goed bestuur. We sluiten ook elke vorm van discriminatie uit, of dat nu om raciale, politieke of religieuze redenen is. Wie daar niet mee akkoord gaat, past niet in onze organisatie. Het is een reden om ontslagen te worden uit de vereniging of zelfs de raad van bestuur.”
Westerse kijk
Het lijkt evident dat een organisatie die herbebossingsprojecten in de Sahel opzet, een hoge morele standaard hanteert. “Maar het is niet omdat we een goed doel nastreven, dat we per definitie goed bezig zijn. Want wij hebben een Westerse kijk op de dingen. De Afrikaanse landen hebben een andere cultuur en andere gewoonten. Daarom moeten we waarden vastleggen die die verschillen overstijgen. Omkoperij mag in Afrika dan misschien horen bij het zakendoen, wij tolereren dat niet. En dat moet bij elk nieuw project van bij de eerste gesprekken duidelijk zijn. Wij zijn transparant, eerlijk, open en duidelijk. Komt er omkoperij aan te pas, dan gaat ons project niet door. Het is alles of niets.”
Gendergelijkheid
“Ook gendergelijkheid is een waarde van onze ethische gedragscode. Met gezond boerenverstand zeg je: natuurlijk zijn man en vrouw gelijk. Maar als we in gesprek gaan met de dorpschefs, kijken ze daar op een voor ons andere manier tegenaan. Ze zeggen dan: ‘de man is eerst geschapen’. Maar wil dat zeggen dat de vrouw minderwaardig is?”
“We maken hen duidelijk dat wij met de vrouwen van de gemeenschap samenwerken. We betalen hen om in te zaaien en maken hen op die manier ook financieel onafhankelijk. De vrouw krijgt iets te zeggen en dat heeft ook invloed op de geboortebeperking. Zulke waarden, daar staan we voor. Zonder het paterke te zijn met de opgestoken vinger. Het gaat om waarden, geen regeltjes. Hoe die waarden worden ingevuld, bepaalt ieder vanuit zijn eigen persoonlijkheid en cultuur.”
Kijk op de wereld
Een ethische gedragscode zou een evidentie moeten zijn voor elk bedrijf en elke organisatie, vindt Werner. “In de 20ste eeuw waren onze economie en onze samenleving gestoeld op inzichten uit de 19de eeuw. De -ismes, zoals kapitalisme, nationalisme, liberalisme, socialisme. Toen was het klimaat nog geen issue. Vandaag kijken we met een andere bril naar de wereld. Jonge mensen willen niet meer werken voor bedrijven die niet integer zijn. Een ethische gedragscode is dus ook een wapen in de ‘war-for-talent’, nu vacatures niet zo gemakkelijk ingevuld geraken. Je wilt als onderneming de juiste mensen lokken en dat doe je niet alleen meer met het werk dat je aanbiedt, maar ook met hoe je in de wereld staat. Een ethisch charter toont: hier staan we voor, zo moet je ons nemen.”
