HRwijs loodst je doorheen enkele essentiële begrippen van welzijn op het werk.
Arbeidsorganisatie
De arbeidsorganisatie omvat onder andere:
- de structuur van de organisatie (horizontaal – verticaal)
- de wijze waarop de taken worden verdeeld
- de werkprocedures
- de beheersinstrumenten
- de managementstijl
- het algemeen beleid dat in de onderneming wordt gevoerd
Arbeidsinhoud
Dit begrip heeft betrekking op de taak van de werknemer als dusdanig. Deze categorie omvat alles wat betrekking heeft op:
- de complexiteit en de variatie van de taken
- de emotionele belasting (relatie met het publiek, contact met leed, zijn emoties moeten verbergen, …)
- de psychische belasting (onder meer verbonden aan de moeilijkheidsgraad van de taken)
- de lichamelijke belasting
- de duidelijkheid van de taken
Arbeidsvoorwaarden
Ze omvatten alles wat raakt aan de modaliteiten voor de uitvoering van de arbeidsverhouding, zoals de aard van de overeenkomst en het type werkrooster (nachtarbeid, werken in ploeg, atypische uren, …), de opleidingsmogelijkheden, het loopbaanbeheer, de evaluatieprocedures.
Arbeidsomstandigheden
Deze beogen de materiële omgeving waarin het werk wordt verricht, zoals de inrichting van de arbeidsplaatsen, de arbeidsmiddelen, het lawaai, de verlichting, de gebruikte stoffen, de werkhoudingen.
Arbeidsrelaties
Dit omvat de interne relaties tussen werknemers, met de directe chef, met de hiërarchische lijn,… maar eveneens de relaties met derden, de mogelijkheden tot contact, de communicatie, ...
Ook de kwaliteit van de relaties (samenwerking, integratie,…) vallen hieronder.
Blootstelling
Binnen de actieradius van het gevaar komen zodanig dat het er (potentieel) op kan inwerken – in contact komen met gevaar.
Gevaar
De intrinsieke eigenschap of het inherente vermogen van iets om tot nadelige gevolgen (schade) te leiden.
Psychosociale risico’s
De kans dat één of meer werknemers psychische schade ondervinden die al dan niet gepaard kan gaan met lichamelijke schade, ten gevolge van een blootstelling aan elementen van de 5 A’s, waarop de werkgever een impact heeft en die objectief een gevaar inhouden.
De 5 A's:
- de arbeidsorganisatie
- de arbeidsinhoud
- de arbeidsvoorwaarden
- de arbeidsomstandigheden
- de interpersoonlijke relaties op het werk
Risico
Kans op een nadelig gevolg (verlies/schade) ten gevolge van blootstelling aan een gevaar.
Risicofactoren
Elke factor die mede het gevaar kan beïnvloeden en die daardoor mede het ontstaan van het risico bepaalt. Factoren zijn de: mens, uitrusting, organisatie, producten & diensten, omgevingsfactoren.
Schade
Menselijke schade (psychisch en fysiek)
(Bron: Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg)
