Een banner met de slogan ‘Met gelukkige mensen mensen gelukkig maken’ en de waarden liefde, verantwoordelijkheid en creativiteit. Dat is het eerste wat ik zie als ik de nieuwbouw van WZC Ter Hovingen in Gentbrugge binnenkom.
‘Geluk is besmettelijk’, zegt Geert Polfliet, algemeen directeur van de vier woonzorgcentra van Placidus vzw, daarover. ‘Gelukkige medewerkers zorgen voor gelukkige bewoners en vice versa.’ Maar hoe maak je dat waar op de werkvloer?
98,5% tevredenheid
Martien De Pauw (84) leidt me rond in zijn woonplaats. Hij is patissier op rust, nu ombudsman in WZC Ter Hovingen, een taak die hij zeer ter harte neemt. ‘Om de twee maanden ga ik bij elk van de 180 bewoners afzonderlijk op bezoek. 98,5% van de mensen zijn uiterst tevreden en ik ben er daar één van.’ Wat er dan zo fijn is? ‘Alles: de vriendelijkheid en warmte van de medewerkers, de netheid en de rust in huis, het feit dat we hier onze eigen meubelen mochten meebrengen. En met stip op één: het eten. Zo goed als thuis, of zelfs op restaurant. De liefde gaat hier letterlijk door de maag.’
Mensen staan centraal
Martien heeft een rol en kon een aantal zaken die thuis voor hem belangrijk waren, meenemen en behouden. Zijn verhaal is niet uniek in Ter Hovingen. ‘Zowel bewoners als medewerkers schrijven hier een stukje van hun levensverhaal. Dat moet passen bij de persoon, en voor de bewoners een logisch vervolg vormen op hun leven,’ zegt Geert, en hij voegt eraan toe: ‘Bewoners en medewerkers zijn voor ons gelijkwaardig. Het is niet zozeer bewoners centraal, maar mensen centraal.’
De crisis
Een paar jaar geleden trokken enkele medewerkers aan Geerts mouw. ‘Je moet iets doen’. Het ging niet goed in de woonzorgcentra: de sfeer was slecht, de financiële resultaten ondermaats, bewoners en families kloegen, medewerkers vertrokken. Geert verzamelde een gedreven managementteam rond zich en ging terug naar de basis: mensen zelf samen oplossingen laten zoeken en ze inzetten op hun sterktes. ‘Mensen zijn niet te reduceren tot een set van competenties, goede zorg niet tot een set van regels’ zegt hij. ‘Wat ertoe doet is bezieling, houding en inzet. Die moeten we aanspreken.’
Visiegedreven organiseren
In het boek ‘Visiegedreven organiseren. Zelfsturing in de praktijk’ van Tom Van Acker vond Geert de verwoording van zijn eigen overtuigingen. Samen met Tom vraagt en krijgt Placidus middelen bij het Europees Sociaal Fonds (ESF) om de overgang naar een visiegedreven organisatie te maken. ‘We organiseerden arena’s waarin medewerkers, stagiaires, bewoners, familie en iedereen die bij één van de huizen betrokken was mee kon nadenken over een paar eenvoudige vragen: waar zijn we echt sterk in en hoe kunnen we dat groter maken? Wat zijn onze uitdagingen? Wat willen we niet meer?’
Waarden op de werkvloer
Resultaat is de ambitie om ‘trendsetter’ (37’er) te worden met drie waarden en zeven uitdagingen als leidraad. Die kregen een visuele uitwerking en zijn overal aanwezig. Dat de waarden geen dode letter zijn, merk je aan de manier waarop medewerkers over elkaar en over de bewoners spreken. ‘Ik krijg hier zoveel terug van de mensen,’ zegt Chantal, die schoonmaakt. ‘Dat laadt me op.’ Zorgkundige Dorothy knikt: ‘Het is fijn om zoveel liefde te krijgen en ook nog iets te kunnen betekenen.’ En wat met verantwoordelijkheid, een toch iets ‘hardere’ waarde? ‘Bij alles wat ik doe denk ik eraan dat ik hier later ook kan terecht komen, of dat het mijn moeder zou kunnen zijn,’ zegt Dorothy.
Zelfsturing en multidisciplinaire teams als hoeksteen voor innovatieve arbeidsorganisatie
‘Onze waarden zijn het fundament van alles. Vandaaruit kijken we volgens de principes van innovatieve arbeidsorganisatie naar de pilaren die we nodig hebben om ons bouwwerk stevig te maken: de daarbij passende mensen, cultuur, systemen en structuren. Alleen dan krijg je ook de goede resultaten en het werkplezier,’ vertelt Geert.
Zelfsturing en multidisciplinaire teams zijn een logisch gevolg van de ambitie om efficiënt en duurzaam te organiseren: ‘Een team heeft een gemeenschappelijk doel, het is geen verzameling van mensen met eenzelfde functie. Je teamgenoten zijn dus zowel mensen uit de zorg als mensen van de logistieke ploeg en paramedici. Iedereen helpt elkaar. Een hele aanpassing voor de meeste mensen, die veel tijd en aandacht vraagt van leidinggevenden. Het denken in termen van functies en hokjes is er immers al sinds de schooltijd in gepompt,’ vertelt Geert.
Positieve en competente medewerkers
‘We vragen best veel van onze mensen,’ zegt Geert. ‘In de eerste plaats dat ze positief en competent zijn en zich achter de waarden en uitdagingen kunnen scharen. Er zijn mensen vertrokken die zich niet konden vinden in de nieuwe manier van werken. Pijnlijk, maar noodzakelijk.’ Bij aanwerving laat Placidus zich zo weinig mogelijk leiden door diploma’s. ‘Eén van onze medewerksters groeide van een job in de schoonmaak door tot boekhoudster. Ze bloeide open en doet dat schitterend.’ Geert benadrukt meermaals het belang van samenwerking. ‘Zonder excellente leidinggevenden die anderen in hun kracht zetten, zou dit niet lukken. Alles wat we hier realiseren is teamwerk.’
Eigen regie
Mijn bezoek eindigt bij Angèle, een kranige dame van 101. Ze woonde tot haar 99ste in haar eigen woning en zelfstandigheid is voor haar nog steeds een groot goed. Dus doet ze zoveel mogelijk zelf. Dat kan hier ook gewoon. Ze toont me trots haar orchideeën, een hele vensterbank vol, die ze elke dag met veel liefde verzorgt. Ook ik voel me opgeladen als ik het pand verlaat.
www.placidus.be is nog even onder constructie maar je kan ook terecht op www.terhovingen.be één van de woonzorgcentra die vallen onder Placidus.
