In het hart van mensgerichte zorg en social-profitorganisaties ligt het fundament van ‘Holding Space’. Dit concept, dat steeds meer terrein wint in HR- en leiderschapskringen, gaat verder dan louter luisteren. Het is een manier van aanwezig zijn die psychologische veiligheid creëert voor medewerkers en hen uitnodigt om zich kwetsbaar op te stellen en hun volledige potentieel te benutten. Maar wat houdt Holding Space nu precies in voor leidinggevenden in de social profit?
Dit is een gastbijdrage van Koen Joly, constructieve bemoeial & waarderend coach bij KEIK.
Foto: Leen en Hilde van Huis in de Stad volgden allebei de driedaagse masterclass ‘Holding Space’. Huis in de Stad is een voorziening die ondersteuning op maat biedt voor volwassenen met een beperking. Hilde staat links op de foto en Leen rechts.
Wat is Holding Space?
Holding Space gaat over het creëren van een veilige ruimte waar medewerkers zich gehoord en ondersteund voelen, zonder oordeel. Het is niet het aandragen van oplossingen, maar het toestaan van ruimte voor het ‘niet-weten’, twijfels, en zelfs moeilijkheden. Het betekent als leidinggevende aanwezig zijn, zonder de behoefte om te sturen of onmiddellijk advies te geven. Het is een houding van onvoorwaardelijke steun en begrip voor de zoektocht van de ander, waarbij de leidinggevende niet de ‘fixer’ is, maar eerder een ondersteunende ruimte biedt voor groei.
Een essentieel aspect van Holding Space is de overgang van een ‘Safe Space’ naar een ‘Brave Space’. In de veilige ruimte kunnen medewerkers zich uitspreken, zonder angst voor repercussies. Vanuit deze veilige basis kunnen ze de moed vinden om te experimenteren, risico’s te nemen en persoonlijke of professionele grenzen te verleggen.
Holding Space voor jezelf
Voordat je effectief Holding Space kunt creëren voor anderen, moet je eerst leren om deze ruimte voor jezelf in te richten. Dit betekent dat je bewust omgaat met je eigen behoeften, je grenzen en de manier waarop je op emoties reageert. Leidinggevenden die Holding Space voor zichzelf creëren, kunnen hun authenticiteit versterken en tegelijkertijd met meer empathie en geduld leiding geven.
Zoals Leen van Huis in de Stad het treffend verwoordt: “Leiding geven is ook een stuk krijgen. Mensen moeten zeggen wat ze nodig hebben om hun werk te kunnen doen.” Het is een wisselwerking van geven en ontvangen, waarbij je je kwetsbaarheid durft te tonen en tegelijkertijd ruimte biedt voor anderen om hun zoektocht te maken.
Concrete tips voor leidinggevenden
Als leidinggevende kun je verschillende technieken gebruiken om Holding Space in je werkpraktijk te integreren. Hier zijn enkele direct toepasbare tips:
- Luister actief en zonder oordeel: geef de ander de ruimte om hun verhaal te doen zonder onderbrekingen of onmiddellijke reacties. Laat ze hun gedachten en gevoelens delen zonder je eigen agenda te projecteren.
- Stel vragen die ruimte bieden voor reflectie: in plaats van directe adviezen te geven, stel vragen die de ander uitnodigen om zelf na te denken en oplossingen te verkennen. Bijvoorbeeld: "Wat heb jij nodig om verder te kunnen?" of "Hoe voel je je hierbij?"
- Bied psychologische veiligheid: creëer een omgeving waar medewerkers zich veilig voelen om kwetsbaar te zijn, zonder bang te zijn voor negatieve consequenties. Dit versterkt hun vertrouwen en bereidheid om stappen te zetten.
- Wees aanwezig zonder te sturen: houd je in om te snel richting te geven. Wees simpelweg aanwezig, zodat de ander zichzelf kan ontdekken. Dit betekent ook dat je accepteert dat niet altijd alles opgelost hoeft te worden.
- Zorg voor jezelf: leiders die actief ruimte voor zichzelf creëren, blijven veerkrachtig en in staat om anderen effectief te ondersteunen. Reflecteer regelmatig over je eigen emoties en triggers en werk aan je eigen welzijn.
Ervaringen van leidinggevenden: Leen en Hilde
Leen en Hilde, beiden werkzaam bij Huis in de Stad, gingen al aan de slag met Holding Space in hun professionele omgeving. Voor Leen heeft dit in de eerste plaats haar visie op leiderschap veranderd: “Ik ben niet langer degene die alles oplost, maar iemand die zoekt wat een medewerker nodig heeft om te floreren.” Dit reflecteert een verschuiving van formeel leiderschap naar meer informeel, ondersteunend leiderschap.
Hilde legt de nadruk op het belang van luisteren en verbinding maken: “Leiding geven is een wederzijds proces. Je moet ook nieuwsgierig zijn naar wat de ander nodig heeft en niet alleen wat jij kunt geven.” Ze merkt op dat Holding Space haar heeft geholpen om een balans te vinden tussen kwetsbaarheid en daadkracht.
De kracht van kwetsbaarheid
In het werk van Holding Space komt vaak het thema van kwetsbaarheid naar voren. Het is niet altijd gemakkelijk om jezelf kwetsbaar op te stellen, vooral niet als leidinggevende. Toch is het essentieel om de muur af te breken en jezelf te laten dragen door anderen. Leen en Hilde benadrukken hoe belangrijk het is om jezelf ruimte te geven om hulp te ontvangen. Hilde zegt het als volgt: “Leiding geven is ook een stuk krijgen. Mensen moeten zeggen wat ze nodig hebben om hun werk te kunnen doen.” Door jezelf kwetsbaar op te stellen, geef je anderen de ruimte om hetzelfde te doen.
Conclusie
Holding Space is een krachtige techniek voor leidinggevenden die een omgeving willen creëren waar medewerkers zich veilig voelen en hun volledige potentieel kunnen benutten. Het vraagt om geduld, zelfreflectie en de bereidheid om los te laten. Door actief aanwezig te zijn, zonder te oordelen of te sturen, geef je medewerkers de ruimte om hun eigen pad te vinden. Het creëren van deze ruimte is een teken van dienend leiderschap dat niet alleen de medewerkers ten goede komt, maar uiteindelijk ook de organisatie en de samenleving als geheel.
Enkele concrete tips om Holding Space in jouw leiderschapsstijl te integreren:
- Luister zonder te oordelen: laat medewerkers hun gevoelens en gedachten delen zonder direct advies te geven.
- Stel open vragen: moedig reflectie en zelfontdekking aan door vragen te stellen die ruimte bieden voor nieuwe inzichten.
- Bied psychologische veiligheid: zorg voor een omgeving waarin medewerkers zich veilig voelen om kwetsbaar te zijn.
- Wees aanwezig zonder te sturen: sta toe dat medewerkers hun eigen oplossingen vinden en geef ze de ruimte om te groeien.
- Zorg voor jezelf: reflecteer op je eigen emoties en geef jezelf de ruimte om hulp te ontvangen van anderen.
Met deze inzichten kun je als leidinggevende het pad naar meer authentiek en ondersteunend leiderschap inslaan en Holding Space effectief integreren in je dagelijkse praktijk.
Masterclass
Koen Joly, Sonja Van Bouchaute en Franky De Cooman organiseren een driedaagse masterclass Holding Space, expliciet voor beslissingsnemers zoals Leen en Hilde.
De vorming gaat door van 15 tot 17 september, meer info op www.mensj.be/masterclass-decisionmakers.
