Op donderdag 9 december heeft de Europese Commissie een actieplan gepresenteerd om de sociale economie in Europa te ondersteunen. ‘Bouwen aan een economie die werkt voor mensen: een actieplan voor de sociale economie’.
- De sociale economie omvat een verscheidenheid aan bedrijven, organisaties en rechtspersonen.
- Dit actieplan voor de sociale economie omvat een reeks niet-bindende maatregelen.
- De Commissie stelt actie voor op 3 gebieden: de juiste voorwaarden scheppen om de sociale economie te laten bloeien, start- en opschalingsmogelijkheden voor organisaties van de sociale economie én ervoor zorgen dat de sociale economie en haar potentieel wordt erkend.
De sociale economie
De sociale economie omvat een verscheidenheid aan bedrijven, organisaties en rechtspersonen, zoals sociale ondernemingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen, verenigingen zonder winstoogmerk en stichtingen. Organisaties in de sociale economie zijn entiteiten die sociale en milieudoelstellingen vooropstellen en het grootste deel van hun winst opnieuw in de organisatie investeren.
In de sociale economie zijn 2,8 miljoen organisaties in Europa en 13,6 miljoen mensen tewerkgesteld. De sociale economie biedt oplossing voor de belangrijkste uitdagingen in onze samenlevingen. Meer steun voor de sociale economie schept niet alleen banen, maar stelt organisaties ook in staat hun sociale impact in de hele EU te vergroten.
Actieplan voor de sociale economie
De Europese Commissie presenteerde op 9 december een actieplan om die Europese sociale economie tot bloei te brengen en te focussen op haar economisch en werkgelegenheidspotentieel en om haar bijdrage te leveren aan een eerlijk en inclusief herstel en de groene en digitale transitie. ‘Bouwen aan een economie die werkt voor mensen: een actieplan voor de sociale economie’ omvat verschillende niet-wetgevende initiatieven. De Commissie stelt concreet voor om op drie gebieden actie te ondernemen: de juiste voorwaarden scheppen om de sociale economie te laten bloeien, start- en opschalingsmogelijkheden voor organisaties van de sociale economie en ervoor zorgen dat de sociale economie en haar potentieel worden erkend.
Voorwaarden om de sociale economie te laten bloeien
De sociale economie kan enkel floreren als beleids- en wetgevingskaders daar het juiste klimaat voor scheppen. Dat kader omvat belastingen, overheidsopdrachten, staatssteun etc. Die zaken moeten aangepast worden aan de behoeften van de sociale economie.
De Commissie zal hiervoor in 2023 een aanbeveling aan de Raad voorstellen over de ontwikkeling van de randvoorwaarden voor de sociale economie. In deze aanbeveling zullen beleidsmakers worden uitgenodigd om beleids- en wetgevingskaders beter af te stemmen op de behoeften van entiteiten uit de sociale economie en om aanbevelingen te doen voor een reeks beleidsgebieden (werkgelegenheid, staatssteun, overheidsopdrachten, belastingen, onderzoek, onderwijs en opleiding, en verzameling van statistische gegevens).
De Commissie zal ook met richtsnoeren komen voor de lidstaten over belastingkaders voor organisaties in de sociale economie. Deze zullen onder andere dienen ter verduidelijking van de fiscale behandeling van grensoverschrijdende donaties van algemeen nut waarmee stichtingen en verenigingen te maken krijgen. Bovendien zal de Commissie ook richtsnoeren presenteren om de toegang tot staatssteun voor sociale-economieorganisaties te vergemakkelijken.
Start- en opschalingsmogelijkheden
Organisaties van de sociale economie moeten kunnen rekenen op steun voor bedrijfsontwikkeling. Ze hebben dit nodig om te kunnen starten én om zich verder te ontwikkelen, en om hun werknemers bij en om te scholen.
In 2023 zal de Commissie hiervoor een nieuwe EU-gateway voor de sociale economie lanceren, met een soort loketfunctie. Dit zou ervoor moeten zorgen dat actoren in de sociale economie alle EU-info over financiering, beleid, opleiding en initiatieven op één portaal moeten kunnen terugvinden.
De Commissie wil hiervoor boven de geraamde 2,5 miljard euro gaan die in een eerder meerjarig financieel kader naar de sociale economie ging. In 2022 zal de Commissie ook nieuwe financiële producten lanceren in het kader van het InvestEU-programma én zal het focussen op het verbeteren van toegang tot financiering. Ook in 2022 hoort de Commissie een Europees competentiecentrum voor sociale innovatie op te richten.
Erkenning van de sociale economie en haar potentieel
Het actieplan heeft tot slot ook als doel om de sociale economie niet alleen beter zichtbaar te maken, maar ook om de erkenning van haar werk en potentieel te verbeteren. De Commissie zal communicatieactiviteiten uitvoeren om de rol en de specifieke kenmerken van de sociale economie te benadrukken.
Ook zal de Commissie een studie laten uitvoeren om kwalitatieve en kwantitatieve gegevens te verzamelen om een beter inzicht te krijgen in de sociale economie in de EU. Deze studie zal moeten dienen om goede praktijken, gemeenschappelijke kenmerken en criteria op te sporen en uiteindelijk de mogelijkheid van vrijwillige wederzijdse erkenning te onderzoeken.
Verder zal ze ook opleidingen voor ambtenaren organiseren. Deze zouden gaan over diverse onderwerpen die van belang zijn voor de sociale economie. Bovendien zal ze de sociale economie op regionaal en lokaal niveau ook bevorderen door grensoverschrijdende uitwisselingen aan te moedigen.
Om af te ronden omvat het actieplan ook een overgangstraject om de groene en digitale transitie van de sociale economie te helpen, in samenspraak met overheidsinstanties en belanghebbende partijen. Over dit overgangstraject ontvangt de Commissie graag feedback. Er loop een EU-enquête tot 28 februari 2022.
Het volledige actieplan van de Commissie kan je hier vinden.
