Verso juicht toe dat staatssteun éindelijk expliciete zichtbaarheid krijgt in het regeerakkoord. “Als Vlaamse Regering pleiten we actief voor het herstel van een ‘gelijk speelveld’ op Europees niveau van de staatssteunregels”, lezen we namelijk in het 203 pagina’s tellende document. “We streven daarom naar een stabiel en minimalistisch staatssteunkader dat de integriteit van de interne markt borgt. VLAIO zet in op de kennisdeling van staatssteunregels binnen de ruime Vlaamse overheid, alsook bij lokale overheden, ondernemingen, sectororganisaties…”
De Europese regelgeving voorziet in verschillende uitzonderingen en modaliteiten waarbinnen staatssteun toegelaten is zoals (Sociale) Diensten van Algemeen Economisch belang ((S)DAEB), de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) en de-minimis. Steun aan sociale ondernemingen door de Vlaamse en lokale overheden wordt al te vaak verleend onder de ‘de-minimisregel’. Daarbij mag een onderneming niet meer dan €300.000 ontvangen over drie boekjaren. Dat sluit grote (gefusioneerde) ondernemingen of netwerkorganisaties snel uit.
Het belang van de juiste uitzonderingsregel kunnen we niet genoeg benadrukken, zeker gelet op de nieuwe steunmaatregelen die op de agenda staan m.b.t. de zogenaamde twin-transitie. In artikel 17 van het “Voorstel voor een aanbeveling van de Raad over de ontwikkeling van randvoorwaarden voor de sociale economie” van 13 juni 2023, raadt de Europese Commissie de lidstaten aan om de sociale ondernemingen beter te ondersteunen, door meer gebruik te maken van de opportuniteiten van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) in het kader van staatsteun voor bijvoorbeeld investeringen in sociale infrastructuur of ondersteuning bij de re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast worden lidstaten aangespoord om te onderzoeken welke diensten van sociale ondernemingen kunnen gedefinieerd en gefinancierd worden als diensten van algemeen economisch belang. Meer dan genoeg mogelijkheden dus om de Vlaamse interpretatie van de staatssteunregels op een nieuwe leest te schoeien!
De-minimis
Aan een beter staatssteunkader, linken we ook een andere ambitie van de nieuwe regering om verder in te zetten op cyberveiligheid. We lezen in het regeerakkoord: “Uit onderzoek blijkt dat veel ondernemers hun weg nog niet vinden naar de bestaande dienstverlening van VLAIO. Daarom maken we werk van een sterke bewustwording.” We zien in de praktijk echter hoe de afgelopen termijn alle VLAIO-maatregelen voor meer cyberveiligheid onder de de-minimisuitzondering werden genoteerd, wat maakt dat dit aanbod onbeschikbaar werd voor heel wat ondernemingen. Ook voor ondernemers die wel de weg vinden, is het instrumentarium dus niet toegankelijk. Een betere inzet van staatssteunuitzonderingen zal zijn effecten niet missen.
Rechtszekerheid
Rechtszekerheid is trouwens een ander punt dat benoemd wordt in dit regeerakkoord: “Als overheid moeten we vertrouwen verdienen en vertrouwen geven. De overheid wil en kan niet alles oplossen door alles in regeltjes [te] gieten. Die overregulering, bestuurlijke verrommeling en administratieve en politieke verkokering aanpakken, loopt als een rode draad door het regeerakkoord. Vanaf de start van de regeerperiode legt de minister-president een plan vast voor de broodnodige administratieve vereenvoudiging. Alle betrokken ministers, middenveld, maatschappelijke actoren… worden mee verantwoordelijk gesteld om de oefening te laten slagen.”
Alle sectoren, van zorg en welzijn tot sociaal-cultureel werk en sociale economie, hebben nood aan investeringen, maar minstens even belangrijk is ruimte voor ondernemerschap. Sociale ondernemingen vragen een regelluw kader dat gebaseerd is op wederzijds respect en vertrouwen en dat ruimte laat voor innovatie en intersectorale samenwerking om de complexe maatschappelijke uitdagingen van vandaag het hoofd te bieden. We voelen ons dan ook gesterkt in het oppakken van “overregulering, bestuurlijke verrommeling en administratieve politieke verkokering [als] een rode draad door het regeerakkoord”. Verso wil als middenveldspeler de verantwoordelijkheid mee opnemen om de oefening te laten slagen. Ook sluiten we ons aan bij de uitspraak dat “rechtszekere overheidsbeslissingen een horizontale doelstelling over alle bevoegdheden [zijn]”. Als we willen dat sociale ondernemingen voluit investeren in de samenleving van morgen, vereist dit een rechtszeker kader waarbij duidelijk is welke richtlijnen, normen en afspraken van toepassing zijn. Recent nog zagen we hoe heel wat van onze ondernemingen tegenstrijdige adviezen kregen bijvoorbeeld wat betreft de NIS2-richtlijn (cybersecurity) of de ondersteuning bij maatregelen in het kader van de Blue Deal. Niet alleen in het vergunningsbeleid, maar ook op vlak van een performant ondersteuningsaanbod ondernemen & innoveren moet de Vlaamse overheid met 1 stem spreken. We zullen deze regering aan die belofte houden!
