Op 13 juni 2023 stelde de Europese Commissie een strategie voor om sociale ondernemingen te ondersteunen met de bedoeling gunstige voorwaarden te creëren voor het succes en de groei van sociale ondernemingen.
Succes en potentieel van de sociale economie
De overkoepelende doelstelling van de Commissie is om gunstige voorwaarden te creëren voor het succes en de groei van de social profit. Sociale ondernemingen worden vandaag nog vaak geconfronteerd met obstakels bij de ontwikkeling en opschaling van hun activiteiten.
De Europese Unie wilt ook de aandacht vestigen op het potentieel van de sector. De sector kan hoogwaardige banen scheppen en kan innovatie en sociale inclusie bevorderen.
Strategieën voor de social profit
De Commissie publiceerde een voorstel voor een aanbeveling van de Raad. De aanbeveling roept lidstaten op om alomvattende strategieën voor de social profit te ontwikkelen.
De strategieën van de lidstaten voor de social profit moet een gunstig regelgevingsklimaat voor sociale ondernemingen bevorderen. Beleids- en rechtskaders moeten aangepast worden aan de realiteiten van de social profit.
Deze strategieën horen bij te dragen tot:
- Het scheppen van hoogwaardige banen
- Het stimuleren van de lokale economie
- Het versterken van sociale en territoriale cohesie
Maatregelen om regelgeving voor sociale ondernemingen te bevorderen
De Commissie stelt maatregelen voor over verschillende beleidsthema’s heen:
- Lidstaten moeten een arbeidsmarktbeleid ontwikkelen dat:
- sociaal ondernemerschap bevordert
- werknemers in sociale ondernemingen ondersteunt
- billijke arbeidsvoorwaarden -waarborgt via dialoog en collectieve onderhandelingen - Lidstaten moeten de betekenis van de social profit voor sociale inclusie erkennen.
- Lidstaten horen de toegang tot publieke en particuliere financiering te verbeteren.
- Lidstaten moeten de toegang tot marktkansen en overheidsopdrachten mogelijk maken.
- Lidstaten zouden de mogelijkheden die staatssteunregels bieden, beter moeten benutten om sociale ondernemingen te ondersteunen.
- Lidstaten moeten ervoor zorgen dat belastingstelsels de sociale ondernemingen ondersteunen
- Lidstaten moeten de social profit en de resultaten ervan steker in de kijker zetten.
De Commissie adviseert bovendien om optimaal gebruik te maken van de bestaande EU-financiering.
Social Economy Gateway
De Commissie lanceert ook de Social Economy Gateway. Dit is een centrale website die als instrument voor capaciteitsopbouw informatie bundelt. Het biedt sociale ondernemingen informatie over EU-financiering, opleidingen, evenementen, specifieke landen en aanvullende hulpmiddelen.
Volgende stappen
Het is nu aan de lidstaten om het voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad te bespreken. De Raad kan het voorstel dan al dan niet aannemen.
Als het voorstel wordt aangenomen, rusten er een aantal verwachtingen en verplichtingen op de lidstaten:
- Binnen de 18 maanden zouden lidstaten hun strategieën voor sociale ondernemingen moeten goedkeuren of updaten.
- Het wordt aanbevolen om ‘ambassadeurs van de sociale ondernemingen’ in het leven te roepen. Deze lokale en/of regionale contactpunten zouden fungeren als centraal aanspreekpunt voor steun aan sociale ondernemingen.
- Lidstaten worden ook verwacht om ‘coördinaten voor sociale ondernemingen’ aan te wijzen in nationale instellingen. Zij moeten voor samenhang in het beleid zorgen.
Achtergrond
In december 2021 heeft de Europese Commissie het actieplan voor de sociale economie gepresenteerd. Het voorstel voor een aanbeveling van de Raad en de Sociale Economy Gateway waren twee initiatieven die in dit actieplan werden aangekondigd.
In het Europees beleid verwijst de term 'sociale economie' naar een breed scala aan organisaties en ondernemingen die primair gericht zijn op het bevorderen van sociale doelen en maatschappelijke meerwaarde, in plaats van het nastreven van louter winstmaximalisatie. Ze streven naar sociaal welzijn, inclusie, duurzaamheid en het oplossen van maatschappelijke uitdagingen.
Organisaties van de sociale economie omvatten coöperaties, onderlinge maatschappijen, verenigingen zonder winstoogmerk, stichtingen en sociale ondernemingen. Later dit jaar zal de Commissie nog een ‘grensoverschrijdend initiatief inzake vereniging’ voorstellen.
