Fatima Yassir en Delia Mensitieri staan op de barricades om inclusief ondernemen in Vlaanderen onder stoom te krijgen. Wat drijft hen?
Wie is wie?
Fatima Yassir is onderzoeker bij de Stichting Innovatie & Arbeid, de onderzoekscel van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) die onderzoek uitvoert van en voor de Vlaamse sociale partners.
Delia Mensitieri is hoofd onderzoek van de organisatie 'European Women on Boards'. Daarnaast is ze als onderzoekster naar diversiteit en inclusie verbonden aan de UGent en Vlerick.
Fatima: “Al sinds mijn jeugd liggen gelijke kansen en inclusief ondernemen me na aan het hart. Ik heb dat altijd meegedragen en het vormt de draad doorheen mijn leven. Ik heb in functie daarvan mijn studiekeuze voor criminologie gemaakt en al mijn jobs gekozen.”
Delia: “Toen ik van een multiculturele school in Brussel naar een Vlaamse universiteit ging, heb ik beseft dat diversiteit niet vanzelfsprekend is, dat je daar actief aan moet werken. Vanaf dat moment ben ik beginnen inzien hoe belangrijk inclusie is. Ik heb sociale psychologie gestudeerd om de verschillen tussen groepen mensen te begrijpen. Mijn carrière vat ik aan met het idee iets te veranderen. En dat blijkt niet altijd makkelijk.”
Nul
Fatima: “Nee, klopt. In het begin van mijn carrière ben ik een tijdje diversiteitsconsulente geweest, maar zo’n aparte verantwoordelijke voor inclusie werkt in mijn ogen net niet. Vandaag zou ik bewust niet voor dergelijke vacatures solliciteren. Inclusie gaat over een succesvolle onderneming creëren waarin mensen zich thuis voelen en het beste van zichzelf geven. Ik probeer dat te incorporeren in wat ik doe vanuit bredere functies. Inclusie zou een automatische reflex moeten zijn en geen thema op zich. Helaas staan we vandaag zo ver nog niet. ”
Delia: “Er is in het verleden al zo veel gebeurd in verband met inclusie, maar we beginnen bij elke nieuwe ontwikkeling precies weer vanaf nul. Het is het moment voor een kritische herevaluatie: waar zijn we eigenlijk mee bezig? Wat hebben we allemaal gedaan? Welke fouten maken we? De focus ligt te vaak op bepaalde groepen, maar inclusie gaat niet enkel over cultuur, geslacht of afkomst. Het gaat over ons allemaal. Iedereen weet wel hoe het voelt om er niet bij te horen, om uitgesloten te worden. En iedereen weet hoe vervelend dat is. Het doel van inclusie is ervoor zorgen dat niemand zich zo voelt en de talenten van elk individu betrekken en appreciëren. Vanuit dat idee moeten we verdergaan. Ik denk dat die boodschap stilaan een draagvlak krijgt.”
Een project van HR
Fatima: “Inderdaad, Delia. Ik heb de laatste tijd wel het gevoel dat er een nieuwe, kritische generatie stemmen opstaat uit de zogenaamde minderheidsgroepen die niet meer aan de zijlijn wil toekijken, maar actief wil meeschrijven aan het inclusieverhaal. Door die diversiteit aan inzichten kunnen we ons inclusiebeleid echt inclusief maken. In het klassieke diversiteits-/inclusieverhaal zitten namelijk enkele systeemfouten.”
“Ten eerste is de connotatie van het algemene discours dat we sukkelaars moeten helpen. We roepen werkgevers op om hun kwaliteitsvereisten te verlagen en mensen uit achtergestelde groepen aan te werven, want alleen raken ze er niet. Daardoor reduceer je diversiteit tot problemen. Dat werkt niet, zeker niet vanuit het werkgeversperspectief. Op die manier blijft inclusie vaak een sociaal project van HR of CSR ver van de corebusiness. Een goed inclusiebeleid draagt bij aan de bedrijfsdoelstellingen.”
“Ten tweede kijken we vaak naar wat er scheelt met specifieke doelgroepen: “Personen met een beperking, een migratieachtergrond, vrouwen… Ze komen niet naar ons.” Draai dat eens om. Welke bedrijfsprocessen, zoals de sollicitatieprocedure bijvoorbeeld, vormen een hindernis? Wat kan jij als onderneming doen om de drempels voor die mensen weg te werken?”
“Ten derde meten we enkel diversiteit, op basis van vertegenwoordiging en percentages, terwijl inclusie over een veel breder proces gaat: mensen binnenhalen, houden en laten groeien.”
Delia: “En voor mij, ten vierde: bedrijven hebben wel oren naar inclusie, maar concrete, duurzame actie ondernemen, blijkt niet evident. Het stopt te vaak bij posters ophangen, een post op sociale media of een keynotespreker voor veertig minuten. Er ontbreekt op dit moment een draaiboek dat stap voor stap uitlegt hoe je inclusie best aanpakt, wat het voor bedrijven niet eenvoudig maakt.”
Het bos
Fatima: “Ik merk bij werkgevers veel goodwill, maar ze zien door de bomen het bos niet meer. Er is enorm veel expertise op de markt, maar die blijft te versnipperd en complex om daar snel je weg in te vinden. Er is nood aan transparantie en concrete ondersteuning rond het voeren van een inclusiebeleid op de werkvloer.”
Delia: “Daarom zitten we binnenkort ook samen, hé Fatima. We gaan nadenken over een netwerk rond inclusief ondernemen. Enerzijds om mensen zoals ons te ondersteunen in wat we al doen en expertise uit te wisselen, en anderzijds als een eerste aanspreekpunt voor bedrijven die graag met inclusie aan de slag willen, maar niet weten bij wie ze moeten aankloppen.”
Fatima: “En ik kijk ernaar uit! Want werkgevers beseffen meer dan ooit dat inclusiviteit vandaag geen luxe meer is. De war for talent woedt en nieuwe generaties kijken veel meer dan vroeger naar de waarden en doelen van een organisatie. Inclusieve organisaties trekken talent aan en laten het meegroeien met de onderneming. Ze kunnen zich vlotter aanpassen aan de veranderende samenleving, behoeften en markten. Brede diversiteit zorgt mits een sterk inclusiebeleid voor meer innovatie. Inclusie blijft natuurlijk een strategische keuze en kost tijd en reflectie. Een buitenlands onderzoek heeft de return on investment daarvan berekend: inclusieve bedrijven zien een stijging van 35% in hun business performance ten opzichte van niet-inclusieve bedrijven.”
Delia: “Ik ken nog een onderzoek waaruit blijkt dat inclusieve bedrijven met minder burn-outs bij het personeel te maken krijgen. Ook heel interessant, zeker in Vlaanderen. Dat mensen zich goed voelen in een team, gemotiveerd zijn en meer energie hebben om te werken, is dat een grote investering? Ik vraag het mij af. Inclusie gaat niet over bepaalde groepen, het gaat over jou, mij en wij. Zeker in deze chaotische tijden is inclusie belangrijker dan ooit.”
Zelf ook werk maken van een inclusieve onderneming? HRwijs Inclusief helpt je op weg!
