Wat is online leren?

Online leren is een zeer breed begrip. En termen zoals online leren en e-learning worden vaak door elkaar gebruikt.

We praten over online leren als we via internet toegang hebben tot materiaal dat ons in staat stelt om nieuwe kennis op te doen of vaardigheden te leren. Vaak kennen mensen online leren in de vorm van e-learning modules of YouTubes met Powerpoints in combinatie met een voice-over. Maar er zijn ook nieuwere vormen zoals Massive Open Online Courses (MOOCs). Ondertussen kennen we natuurlijk ook allemaal de webinar en andere virtuele klassen, chatkanalen, enzovoort.

Waarom kiezen voor e-learning?

Er zijn verschillende voordelen. De eerste is natuurlijk gebruiksgemak. Online leren en e-learning kan plaatsonafhankelijk en soms ook tijdsonafhankelijk zodat mensen op hun eigen tempo door het lesmateriaal kunnen gaan. Je kan het ook op grotere schaal gaan inzetten zodat de vorming herbruikbaar en dus kostenefficiënt is.

Wat we naast de praktische voordelen zien is dat het online leren of e-learning ook positieve leereffecten heeft. Als het bijvoorbeeld in combinatie met klassikaal leren wordt gebruikt om theorie aan te reiken, kan er meer ruimte ontstaan voor praktijk en oefenen in bijvoorbeeld een trainingszaal. Meer en meer mensen gebruiken tegenwoordig ook een smartphone, laptop of tablet voor hun werk, zodat we het leren dichter naar de werkplek brengen en ‘uit de klas halen’.

Wist je trouwens dat online leren ook heel laagdrempelig kan zijn? VDAB heeft een heel aanbod op hun website, maar ook via YouTube of MOOC’s (massive open online course) van vormingsinstellingen kun je snel aan de slag. Je volgende opleiding hoeft niet per se op maat ontwikkeld worden.

Hoe e-leren mensen?

Sommige mensen vinden het fijn als er een sociaal aspect is aan het leren online. Bijvoorbeeld door samen doorheen verschillende modules te gaan. Anderen vinden het dan weer fijn om zaken op zichzelf door te nemen terwijl ze in de zetel zitten of op de trein naar het werk. Belangrijk is dat je kijkt naar wie je doelgroep is. Hebben ze wel de beschikking over een computer, smartphone of tablet om aan online leren te doen? Kunnen ze er ook mee overweg?

En de wetenschappelijk onderzochte principes van leren gelden natuurlijk ook voor online leren! Spreid het leren daarom in de tijd, breng de inhoud zo dicht mogelijk bij de context van de deelnemer, zorg voor herhaling en betrek ook de collega’s en leidinggevenden om de leerstof toe te passen in de praktijk.

Wat moet je weten voor je begint?

Een goed zicht op waarvoor je e-learning wilt inzetten en waarvoor ook niet is cruciaal.

Daarnaast geven we je graag nog een paar andere adviezen mee:

1. Combineer e-learning zeker met andere vormen van leren

Combineer het bijvoorbeeld met klassikaal leren of een coachingsgesprek achteraf. Als je merkt dat je geen resultaten ziet ondanks het feit dat iedereen de module heeft afgewerkt, dan is het leren waarschijnlijk niet verankerd. Dat gaat beter als je het combineert met verschillende vormen van leren.

2. Pas het aan aan jouw werkvloer

Gebruik voorbeelden uit je eigen context! Met generieke e-learnings is de vertaalslag naar je eigen leefwereld vaak moeilijk. Probeer dus waar mogelijk op maat te werken of de generieke e-learnings in een context te plaatsen die mensen kennen.

3. Vergeet niet te meten!

De standaardmeetpunten zijn vaak: geslaagd / niet geslaagd of voltooid / niet voltooid, maar probeer ook eens na te gaan waar mensen misschien meer moeite mee hadden of waar ze afhaakten. In sommige e-learningmodules kan je dit meten. Soms moet je gewoon mensen op de man af vragen hoe ze de e-learning hebben beleefd.

4. Zorg voor voldoende gebruiksgemak

Tot slot ook nog een klein puntje rond gebruiksgemak: probeer de toegang tot de e-learnings zo intuïtief mogelijk maken. Daarmee bedoel ik: laat mensen niet nog eindeloos zoeken of extra prorgamma’s installeren alvorens ze ergens aan kunnen beginnen. Dit fnuikt de motivatie. Een netjes geordende kast is ook leuker dan door een vergaarbak rommelen. Een regel die ik altijd heb geleerd is de 2 clicks/16 seconden-regel. Mensen moeten in 2 klikken en 16 seconden ongeveer kunnen vinden wat ze zoeken. Vraag je meer, dan haken ze af.

Welke vormen van online leren mijd je als de pest?

Saaie procedures of Powerpoints omtoveren tot zogenaamde e-learnings? Waarbij het resultaat een video van anderhalf uur is? Niet doen! Dat gaat mensen zeker niet motiveren.

Je kunt beter wat interactiviteit toevoegen. En als het echt niet anders gaat, deel die Powerpoint dan op in kleinere stukken zodat mensen niet het gevoel hebben voor een berg te staan.

Het is ook belangrijk om je e-learning te kiezen in functie van de doelgroep en het onderwerp. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om mensen die geen toegang hebben tot een pc e-learning te laten volgen of feedbackvaardigheden enkel te trainen via e-learnings.

Wat zijn dan de voorwaarden voor een goed beslissingsproces?

De sleutel tot succes ligt in de 4 P's: 

Purpose

Definieer heel goed het gewenste eindresultaat en werk daarvan terug. Waar ben ik tevreden mee? Welke impact willen we zien?

People

Wie is je doelgroep? Betrek je doelgroep bij het analyse- en designproces. Hoe leren zij? Wat weten ze al van het onderwerp? Welke vaardigheden hebben ze al en wat willen ze nog ontwikkelen?

Process

Hoe krijgen we de e-learning het best uitgerold? Welke infrastructuur is er beschikbaar? Hebben mensen toegang tot alles en kunnen ze er mee werken? Welke ondersteuning krijgen ze bij de e-learnings? Combineren we het met andere vormen van leren?

Betrek ook andere ondersteunende diensten zoals IT om het proces te definiëren en evalueer heel rigoureus!

Product

En dan als laatste: welk systeem kan dit ondersteunen? 

Hoe weet je welk systeem of kanaal geschikt is voor jouw werkvloer? Een ideale oplossing bestaat natuurlijk niet, maar weer is het einddoel hierbij belangrijk. Ga vooral na hoe je doelgroep het liefst wilt leren en volg niet zomaar blindelings hypes. Als e-learning dan toch de beste oplossing is (hopelijk in combinatie met andere vormen van leren) dan is het belangrijk om te kijken of het gemakkelijk te integreren valt in je huidige systemen. Kun je ook zelf gemakkelijk onderhoud verrichten aan de e-learnings. Kun je goed evalueren en rapporteren? Is het voldoende interactief?

Wat online leren jouw sociale onderneming bijbrengt

Deze gastblog is een bijdrage van Matthias Nauwelaers: arbeidspsycholoog en L&D specialist. Hij gaf op 8 december de keynote op ons event 'Wat online leren jouw sociale onderneming bijbrengt'.

Daarnaast ontvingen we aanbieders van online leerplatformen om een korte toelichting te geven over hun systemen:

Bekijk hier de webinar opnieuw (1 uur en 21 minuten).