Voor wie Latijn kent, is de missie van Corcura – de trainingsorganisatie die Micheline Moerman vorig jaar oprichtte - meteen duidelijk. ‘Cor’ is hart, ‘cura’ is zorg.
“Ik begeleid woonzorgcentra en ziekenhuizen in het ontwikkelen van een cultuur van hartelijke, gastvrije zorg”, legt Micheline uit. “Zo’n cultuur zorgt ervoor dat bewoners en patiënten zich thuis voelen. Maar gastvrije zorg staat of valt met een goeie teamsamenwerking. Met interne gastvrijheid.”
In volle coronacrisis was er van trainingen geen sprake meer voor Micheline. Net zoals woonzorgcentra en ziekenhuizen zichzelf razendsnel moesten reorganiseren, vulde ze ook haar eigen rol totaal anders in. “Ik kom altijd veel op de werkvloer. Dat heb ik nu ook gedaan: mee op de vloer gestaan, om leidinggevenden en hun teams operationeel te ondersteunen. Ik was een beetje de brug tussen de vloer en de directie. Ik was aanwezig tijdens vroege en late shiften, maar ook tijdens de nacht én in het weekend. Ik heb pijnpunten zo snel mogelijk proberen te detecteren en bij te sturen. De uitdagingen – die ook in ‘normale’ tijden al bijzonder groot zijn – waren gigantisch in woonzorgcentra en ziekenhuizen. Ze moesten zo efficiënt mogelijk werken, maar ze moesten ook blijvend werken aan de motivatie van hun medewerkers. Ik heb zélf jaren ervaring in de zorgsector, ik weet hoe moeilijk dat evenwicht is.
Trauma’s en veerkracht
“Ik was naast mijn dagdagelijkse werk ook actief als vrijwilliger bij Coaching for Heroes, een vzw die gratis coaching en emotionele ondersteuning aanbiedt aan zorgverleners en hun omgeving. Ik heb van heel dichtbij gezien hoe groot de nood was. De druk op de zorgverleners was enorm. Ze werden geconfronteerd met een onbekende ziekte, er was het tekort aan beschermingsmateriaal, de strikte protocollen waar ze zich aan moesten houden,… Ik heb heel veel angst gezien. Echte trauma’s. Maar ook heel veel veerkracht, een heel grote wil om door te gaan, om te blijven zorgen.”
“Ik heb overal waar ik kwam de nadruk gelegd op het belang van dat verwerkingsproces. Van zodra het kon werden medewerkers samengebracht. Dit om hun ervaringen te benoemen, om te ventileren, om emoties en inzichten te delen met elkaar. Het is dan aan de leidinggevende om met die lessen aan de slag te gaan. Elke zorgverlener en elk team gaat anders met zo’n ongeziene crisis om, de situatie verschilt enorm van huis tot huis. Maar ik heb toch op heel wat plekken gezien hoe de coronacrisis teams sterker en hechter heeft gemaakt.”
Zelfkennis en waardering
Ook voor leidinggevenden was Covid-19 een confrontatie met zichzelf, merkt Micheline. “Om als leidinggevende een team te kunnen ondersteunen, is zelfkennis enorm belangrijk. Je moet eerst weten wat je eigen kwaliteiten, valkuilen én je eigen werkpunten zijn, en daar moet je jezelf om te beginnen in laten ondersteunen. In crisistijden komen die valkuilen en die werkpunten snel bovendrijven. Voor een leidinggevende die graag heel gestructureerd werkt, was de coronacrisis waarschijnlijk extra zwaar. Plots heb je niets meer aan die structuur, want de richtlijnen veranderen elke dag en je moet je werking voortdurend omgooien. Als je jezelf kent, als je weet waar je goed in bent en waar je minder goed in bent, dan weet je ook hoe je jezelf het best omringt. Echt leiderschap betekent: jezelf kennen én je kwetsbaar durven opstellen. Toegeven dat je niet alles kan en alles weet.”
Een van de meest onderschatte, maar tegelijkertijd een van de belangrijkste opdrachten van een leidinggevende is volgens Micheline waardering geven. Zeker vandaag, na de ongeziene crisis die woonzorgcentra en ziekenhuizen het hoofd boden. “Dat is vaak mijn allereerste advies aan directies en leidinggevenden: toon je waardering voor je mensen. Ga vaak op de werkvloer, vraag mensen oprecht: ‘Hoe gaat het nu met jou?’ Maar waardering tonen, is ook kijken naar het positieve. ‘Wat hebben we goed gedaan?’ Er zijn altijd dingen te verbeteren, maar ik begin altijd met wat er al verwezenlijkt is. En met de mensen daarvoor te bedanken.”