Er zijn veel verschillende manieren om een beslissing te nemen, en het kiezen van je aanpak kan net zo moeilijk zijn als het nemen van de beslissing zelf!
Soms moet je de leiding nemen en zelf beslissen wat je gaat doen, maar je wilt niet autocratisch overkomen op je team (vooral in situaties waarin je hun inbreng nodig hebt). Op andere momenten is het beter om een beslissing te nemen op basis van de groepsconsensus, maar dit kan kostbare tijd en middelen opslokken.
Hoe bepaal je nu welke aanpak de beste is?
Elke leidinggevende moet goede beslissingen kunnen nemen. Een systematische benadering van besluitvorming, zoals het Vroom-Yetton-beslissingsmodel, stelt je in staat om consistentie en orde te brengen in een proces dat anders misschien eigenzinnig en instinctief zou aanvoelen. Het kan je als leidinggevende ook helpen om te bepalen wat de meest effectieve manier is om tot een besluit te komen.*
Het Vroom-Yetton-model is ontworpen om leidinggevenden te helpen de beste besluitvormingsaanpak en leiderschapsstijl te bepalen, gebaseerd op jouw huidige situatie. Het werd oorspronkelijk ontwikkeld door Victor Vroom en Philip Yetton voor onder andere hun boek uit 1973, "Leadership and Decision Making."
Het model begrijpen
Geen enkel besluitvormingsproces past in elk scenario. In plaats daarvan biedt Vroom-Yetton een aantal verschillende processen en leidt je naar de beste beslissing. Als er bijvoorbeeld snelheid en daadkracht vereist is, wijst dat er op dat je waarschijnlijk op een autocratisch proces. Als samenwerking is wat nodig is, dan zal het je een duwtje in de rug geven in de richting van een meer democratisch proces.
Onderzoekers hebben ontdekt dat managers effectiever zijn en dat hun teams productiever en tevredener zijn als ze het model volgen. De eenvoud van Vroom-Yetton betekent ook dat iedereen – van directiekamer tot fabrieksvloer – er gebruik van kan maken.
Hoewel het soms een beetje langdradig is, kan het bijzonder nuttig zijn in nieuwe of ongebruikelijke situaties, of je nu een beslissing neemt over een dagelijks probleem of een complexer probleem.
Soms is het nemen van de "juiste" beslissing van cruciaal belang en moet je gebruik maken van een groot aantal middelen (mensen, tijd, informatie, enzovoort) om ervoor te zorgen dat de actie die je onderneemt uiteindelijke goed is.
Codes
De volgende codes staan voor de vijf besluitvormingsprocessen die door het model worden beschreven:
- Autocratisch (A1): Je gebruikt de informatie waarover je al beschikt om de beslissing te nemen, zonder dat daar verdere input van je team voor nodig is.
- Autocratisch (A2): Je overlegt met je team om specifieke informatie te verkrijgen die je nodig hebt. Daarna neem je de uiteindelijke beslissing.
- Adviserend (C1): Je informeert je team over de situatie en vraagt individueel naar de mening van de leden, maar je brengt de groep niet bijeen voor een discussie. Jij neemt de uiteindelijke beslissing.
- Raadgevend (C2): Je brengt je team samen voor een groepsdiscussie over het probleem en om hun suggesties te vragen, maar je neemt nog steeds zelf de uiteindelijke beslissing.
- Collaboratief (G2): Je werkt met je team om een groepsconsensus te bereiken. Je rol is vooral faciliterend en je helpt teamleden om tot een beslissing te komen waar ze het allemaal over eens zijn.
Zijn deze codes voor jou nog een raadsel? Dan kan je een kijkje nemen in de bijlage van dit artikel.
Over het algemeen
... is een adviserende of samenwerkende stijl het meest geschikt wanneer:
• je informatie van anderen nodig hebt om een probleem op te lossen.
• het probleem niet eenvoudig kan worden gedefinieerd.
• de betrokkenheid van teamleden belangrijk is bij de beslissing.
• je voldoende tijd hebt om een groepsbeslissing te managen.
Een autocratische stijl is het meest geschikt wanneer:
• je meer expertise over het onderwerp hebt dan anderen.
• je alleen durft te handelen.
• het team je beslissing accepteert.
• er weinig tijd beschikbaar is.
Kernpunten
De onderliggende aanname van het Vroom-Yetton-beslissingsmodel is dat geen enkele leiderschapsstijl of besluitvormingsproces voor alle situaties geschikt is.
Om het proces te vinden dat het beste bij je situatie past, moet je rekening houden met een aantal factoren. Deze omvatten tijdsbeperkingen, het vereiste niveau van teamparticipatie en de kwaliteit van de uiteindelijke beslissing.
Het model leidt je op logische wijze door deze factoren om je te helpen het meest geschikte proces en de meest geschikte stijl te identificeren. Het is vooral nuttig voor managers en leiders die proberen de voordelen van participatief management in evenwicht te brengen met de noodzaak om effectief beslissingen te nemen.
Kritische invalshoek*
Vroom-Yetton is een handig model, maar het is niet noodzakelijkerwijs geschikt voor alle situaties. Het mist een aantal belangrijke overwegingen en door de rigide structuur houdt het geen rekening met subtiliteiten, zoals de emoties en dynamiek van uw team, en de complexiteit van de taak.
De zeven vragen zijn ook onnauwkeurig - 'belangrijkheid' en 'kwaliteit' zijn bijvoorbeeld vage termen - en het kan moeilijk zijn om er rechtstreeks 'ja' of 'nee' op te antwoorden. Vroom en Arthur Jago pakten deze tekortkomingen aan en wijzigden het oorspronkelijke model in hun boek uit 1988, "The New Leadership".
The New Leadership
Het nieuwere model is complexer en bevat verschillende aanvullende vragen, waarmee gebruikers rekening kunnen houden met andere beperkingen, zoals geografische locatie, bij het nemen van hun beslissing. Het gebruikt ook een wiskundige formule om mensen te helpen het optimale besluitvormingsproces voor hun situatie te bepalen. De nieuwere versie van het model wordt vaak Vroom-Jago of Vroom-Yetton-Jago genoemd.
