Organisaties die hun arbeidsorganisatie duurzaam willen verbeteren, kunnen intekenen op werkbaarheidscheques. Met dat initiatief biedt de Vlaamse overheid op een laagdrempelige manier subsidies aan. Vzw Berkenhof maakte er dankbaar gebruik van om hun werking door te lichten. “Ik zag door de bomen het bos niet meer. En toen vond ik de werkbaarheidscheques.”
In 2021 kwam er een einde aan dertig jaar directeurschap bij vzw Berkenhof. Een nieuw gezicht – dat van Nele Van de Water – op de directeursstoel deed wel wat stof opwaaien in de kleinschalige zorgvoorziening in Leopoldsburg. Een evaluatie van de eigen werking drong zich op. “Ook al veranderde er niet zo veel, toch vingen we signalen op dat de directeurswissel heel wat bezorgdheden met zich meebracht”, blikt Nele terug. “Ik wou daar zeker gehoor aan geven, maar wist niet goed: waarop moet ik inzetten? Wat is prioriteit? En hoe krijgen we alle neuzen weer in dezelfde richting? Ik zag even door de bomen het bos niet meer.”
Een externe consultant inschakelen, was een logische volgende stap. “En dan zijn we op zoek gegaan, want waar vind je als kleine organisatie met een beperkt budget daar de middelen voor? Zo zijn we bij de werkbaarheidscheque uitgekomen.”
Als je niet graag handleidingen leest
Berkenhof biedt met zo’n 60 personeelsleden ondersteuning aan zo’n 80 zorggebruikers. “We zijn maar een kleinere organisatie”, herhaalt Nele, wat maakte dat ze de cheque eigenhandig aanvroeg. “Heel vaak zijn het vooral grote organisaties die met hun expertise subsidies binnenhalen. Een subsidiedossier indienen brengt meestal een serieuze workload met zich mee waarvoor wij helaas geen collega in dienst hebben die zich daarin specialiseert. Daarom vond ik het heel positief dat je de werkbaarheidscheque eenvoudig kan aanvragen. Je moet via een platform enkele vragen over je voorziening invullen en de facturen aanleveren, that’s it. De bijkomende administratie is dus beperkt, en je moet je project niet verdedigen met een ellenlange uitleg. Ik was heel blij om een subsidie te vinden die ook voor kleine organisaties toegankelijk is.”
“Wat ik een beetje jammer vond, is dat het platform op zich niet zo eenvoudig is. Zeker niet als je, zoals ik, niet zo graag handleidingen leest (lacht). Wat ook een nadeel is, is dat je de werkbaarheidscheque maar één keer kunt aanvragen. Je doet een momentopname, start een traject en dient een offerte in, maar de factuur kan nadien wel nog anders uitdraaien. Na verloop van tijd zijn we namelijk op extra elementen gestoten. Het traject veranderde en de factuur liep op, maar de subsidie was al aangevraagd op basis van de oorspronkelijke offerte. Daardoor hebben we toch nog meer dan voorzien uit eigen zak moeten bijpassen.”
De bal aan het rollen
Uiteindelijk kon Berkenhof rekenen op een werkbaarheidscheque van zo’n 3400 euro, op een maximum van 9000. Met die middelen nam Nele als externe partner JOUvolutie Centrum onder de arm. Samen met het kernteam van Berkenhof maakten ze een analyse: waar zitten de pijnpunten van de organisatie? Wat zijn de oorzaken? En van waar komen de onzekerheden? “We zijn bottom-up aan de slag gegaan. In een eerste fase kwam onder andere de organisatiestructuur aan bod: wie staat waar en voert welke taken uit? Wat denk je zelf dat een goede maatschappelijke assistent, administratief verantwoordelijke moet kunnen? En wat is de taak van een directeur? Zo’n zaken. De resultaten hebben we opgelijst en ingepast. Zo heeft het kernteam opnieuw vorm gekregen.”
“Vervolgens hebben we de functioneringsgesprekken opnieuw op punt gezet en hebben we informele groei naar de voorgrond gebracht. We vinden dat je niet enkel professioneel moet groeien, maar je elkaar ook als mens moet leren kennen. Een goede band met collega’s is belangrijk.”
“En zo zijn we verder zelfstandig aan de slag gegaan met onze interne en externe communicatie. Daar staat of valt heel veel mee. Recent hebben we bijvoorbeeld een nieuwsbrief ingevoerd om iedereen mee te nemen in de stand van zaken rond bepaalde projecten en de achtergrond van beslissingen. Dat zijn zowat de voornaamste zaken die we door de werkbaarheidscheque hebben aangepakt. Eens de bal aan het rollen gaat, blijf je op nieuwe dingen stoten. We groeien in kwaliteit en zijn daarin zeker nog niet aan ons einde. En dat allemaal – het moet gezegd – met dank aan de injectie die de werkbaarheidscheque ons gaf om de motor opnieuw vlot te doen draaien.”
Wat kan je met een werkbaarheidscheque?
Met de werkbaarheidscheque kunnen ondernemingen advies, begeleiding, opleidingen of scans aankopen. Het doel: het verhogen of in kaart brengen van werkbaarheid op de werkvloer. De focus moet daarbij liggen op stress, motivatie van werknemers en leermogelijkheden. De werkbaarheidscheque biedt tot 9.000 euro steun voor knelpuntenaanpak. Het budget voor 2024 is jammer genoeg opgebruikt. Meer informatie op de website van de Vlaamse overheid.
Uit het Verso-memorandum
Retentie blijft een van de sleutels om de krapte op de arbeidsmarkt te lijf te gaan. Werkbare jobs spelen daarin zeker een grote rol. Verso vraagt daarom dat de werkbaarheidscheques een structureel beleidsinstrument worden dat een onderdeel vormt van een op te richten werkbaarheidsfonds. Zo kunnen ondernemingen ondersteund worden om concrete verbeteringen op te zetten binnen de verschillende dimensies van werkbaarheid.
Om uitval van nieuwe medewerkers te vermijden is het ook van belang een coachend onthaalbeleid te voorzien in de ondernemingen. Dit is des te belangrijker bij taalachterstand. Ook is het essentieel dat medewerkers die terugkeren uit ziekte en/of die een structurele problematiek meedragen gespecialiseerde begeleiding krijgen. Verso vraagt daarom dat jobcoaching (inclusief taalcoaching) op de werkvloer wordt veralgemeend en dus voor iedereen toegankelijk is. Dit impliceert dat jobcoaching zowel tijdens het 1ste jaar van tewerkstelling kan worden ingeschakeld in het kader van de onboarding als later, in functie van retentie. Dit laatste betekent dat het budget voor gespecialiseerde jobcoaching wordt opgetrokken en dat de doelgroep wordt verruimd.
